ଅହଙ୍କାର
ମଣିଷ ମନର ଅହଂ ଭାବନାରେ
ଆତ୍ମ ଗର୍ବ ଅତିଶୟ
ଇତିହାସ ତଥା ପୁରାଣ ପୃଷ୍ଠାରେ
ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିତ୍ର ଅନୁମେୟ ।
ଅହଙ୍କାର ଅହଂକାରୀ ଅହଂ-ଭାବ
ପ୍ରବାଦ ର ତନାଘନା
ପ୍ରାୟତଃ ପୌରାଣିକ ଚରିତ୍ର ର
ସହଜେ ଅବତାରଣା ।
କଂସ ବଳୀ ରାବଣ ଓ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ
ଅହଙ୍କାରେ ଅହଂକାରୀ
ଅହଙ୍କାର ପରିଣାମ ଭୟଙ୍କର
ପ୍ରତିଫଳ ସେହିପରି ।
ଜ୍ଞାନ ଗୁଣ ଧନ ଯଶ ବଳ କୀର୍ତ୍ତି
ଅହଙ୍କାର ବଳେ ନାଶ
ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ରହିଛି ପ୍ରବାଦ
ଅହଙ୍କାର ଫଳ ନାଶ ।
ଏ ମଣିଷ ଅହଂ ଭାବନାରେ ବୁଡ଼ି
ନିଜକୁ ମଣେ ମହାନ
ନମ୍ରତା ଭାବନା ପ୍ରତି ବୀତସ୍ପୃହ
ଆତ୍ମ ଗର୍ବେ ବଳୀୟାନ ।
କ୍ରମେ ସମାଜ ଓ ଆତ୍ମୀୟ ସମ୍ପର୍କ
ଆପେ ହୁଏ ବାଧା ପ୍ରାପ୍ତ
ସ୍ବାର୍ଥ ବିଜଡ଼ିତ ମଧୁର ସମ୍ପର୍କ
ଅହମିକା ଦ୍ଵାରା ଧ୍ବସ୍ତ ।
ଅହଙ୍କାର ର ଲକ୍ଷଣ ସ୍ବଭାବତଃ
ସର୍ବ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ
ସର୍ବଦା ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିବା ଚେଷ୍ଟାରେ
ଅହଂକାରୀ କରେ ପଣ ।
ସର୍ବଦା ସର୍ବତ୍ର ବିଜୟୀ ଭାବନା
ଉଦ୍ରେକ ଥାଇ ମନରେ
ନିରନ୍ତର ମଗ୍ନ ରହେ ପ୍ରୟାସରେ
ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ପ୍ରାପ୍ତି ଆଶାରେ ।
ଅନ୍ୟ ସମ୍ମୁଖରେ ନିଜକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠତା
ଆସନେ ବିଜେ ସମ୍ପ୍ରତି
କଳେବଳେ କୌଶଳ ଅବଲମ୍ବନେ
ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପତି ।
ଯାହାକିଛି ଜ୍ଞାନ ଧନ ଯଶ ଗୁଣ
ମଣିଷ ହୋଇଛି ପ୍ରାପ୍ତ
ସବୁକିଛି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ବରଦାନ
ମଣିଷ ମାତ୍ର ନିମିତ୍ତ ।
ବୁଦ୍ଧି ବିବେକ ଜ୍ଞାନ ବଳେ ସହଜେ
ସବୁକିଛି କରାୟତ
କ୍ଷଣିକ ଜୀବନ ବିଷୟ ରେ ଜ୍ଞାତ
ଥାଇ ପୁଣି ଅହଂ ଜାତ ।
ଧନ ଜ୍ଞାନ ଯଶ କ୍ଷମତା ପ୍ରାପ୍ତିର
ଅହମିକା ଆଢ଼ୁଆଳେ
ନିଜ ପ୍ରତି ଅନ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ
ଚିନ୍ତା ପ୍ରାୟ ସବୁବେଳେ ।
ସରଳତା ଆଉ ଅହଙ୍କାର ଭାବ
ଏକତ୍ର ନୁହେଁ ସମ୍ଭବ
ଅହଙ୍କାର ଭାବ ହେବ ନାହିଁ ଜାତ
ହୃଦେ ଯଦି ନମ୍ର ଭାବ ।
ସମ୍ପର୍କରେ ଫାଟ ଅହଙ୍କାର ପରେ
ଆପଣା ହୁଅଇ ପର
ବଳି ଦିଆ ଯାଏ ଭାବ ଓ ସମ୍ପର୍କ
ଭାବ ହେଲେ ଅହଙ୍କାର ।
ଦୂରେଇ ଯାଆନ୍ତି ସର୍ବେ ଅହଙ୍କାରେ
ଜୀବନ ଏକାକୀ ମାତ୍ର
ଅହଙ୍କାର ଭାବ ହଟିଲେ ମନରୁ
ସର୍ବେ ହୁଅନ୍ତି ଏକତ୍ର ।
ଜୀବନର ପ୍ରତି ଟି ପଦକ୍ଷେପରେ
ଉନ୍ନତି ହୁଏ ସାଧିତ
ଅହଙ୍କାର ମାନସିକତା ବିହୁନେ
ପ୍ରଗତି ବି ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ।
ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ଲୋପ ହୁଏ ଆପେ
ଅହଙ୍କାର ହେଲେ ଜାତ
କ୍ରମେ ହିଂସା ଈର୍ଷା ଜାତ ହୋଇ ମନ
ସଦା ରହେ ଅସ୍ତବ୍ୟସ୍ତ ।
ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ
ଯଦି ହୃଦୟ ବିନତ
ଅହଙ୍କାର ଭାବ ହୃଦୟେ ଭରିଲେ
ଉନ୍ନତି ରୁ ହେବ ନତ ।
ହୃଦୟରେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ପ୍ରେମ ଭାବ
ଯଦି ସଦା ଥାଏ ରହି
ହିଂସା ଈର୍ଷା ଅହଙ୍କାର ମନୋଭାବ
ଜାତ ସମ୍ଭବ ନୁହଇ ।
ଅନ୍ୟ ଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଣିବା ଭାବନା
ଆଦୌ ହେବ ନାହିଁ ଜାତ
ପ୍ରେମ ଭାବ ଯଦି ହୃଦୟରେ ସଦା
ହେଉଥିବ ବିରାଜିତ ।
ନିଜର ଦକ୍ଷତା ଓ ଯୋଗ୍ୟତା ବଳେ
ଯଦି ଅନ୍ୟକୁ ସହାୟ
ସମ୍ପର୍କ ର ଭାବ ହୋଇବ ନିବିଡ
ସାକ୍ଷାତ ରେ ସୁଖମୟ ।
“ମୁଁ “ମୋର “ମୋ ଦ୍ଵାରା ” ଅଟେ ଅହଙ୍କାର
ଭାବନା ଯାଉ ଦୂରେଇ
“ଆମେ “ଆମର “ଆମ୍ଭ ଦ୍ଵାରା” ଭାବନା
ଅହଙ୍କାର ହେବ ନାହିଁ ।
