भोक

अघिल्लो महिनाको कुरो हो । म आफ्नो गाउँ #फकिरा मै थिएँ । धनकटनी चालु थियो । किसानहरु आ–आफ्नो धान विक्री गर्न व्यापारीहरुको खोजीमा देखिन्थे । व्यापारीहरु पनि काँटा र तराजूसहित किसानका धान खरिद गर्न घर–घर पुगेर मोलमोलाई गरिरहेका थिए । सस्तोमा धान खरिद गर्ने व्यापारीको चाहना हुनु स्वभाविकै हो । उत्ता किसानहरु पनि बढी मूल्य पाउने आशमा आफू अनुकूलको व्यापारीहरु छनौट गर्दै थिए । त्यही क्रममा गाउँका एक जना किसानले व्यापारीलाई धान बेचेका रहेछन् । व्यापारीले बोरामा धान कसेर मजदूर मार्फत् आफ्नो ट्रयाक्टरमा लोड गराइरहेका थिए । एक जना मजदूरले च्यातिएको गञ्जिमा आफ्नो पिउँठूमा एक्लै बोरा बोकेर ट्रयाक्टरमा चाङ लगाइरहेका थिए । नजिकै बाटो हुँदै एक जना पिता आफ्ना दुई–तीन कक्षामा पढ्ने (अन्दानी) छोरीसहित गन्तव्यतर्फ जाँदै थिए ।
छोरीले बुवासंग सोधे छिन्, ‘अम्मम… यो मान्छे कस्तो बलियो रहेछन्, सिंगै बोरा एक्लै पिउँठूमा उठाउँदा रहेछन् । ’
बुवाले छोरीको अनुहार पुर्लुक्क हेर्दै केही क्षण मौन्य बस्दै आफ्नो पाइला चालिरहेका थिए ।
छोरीले फेरी सोधिन, ‘ बुवा ! त्यो मान्छे कति बलियो रहेछन्, एक्लै बोरा बोक्दा रहेछन् ।’
बुवाले मौनता तोड्दै भन्यो, ‘हो छोरी !, ती मान्छे यो संसारकै सबैभन्दा बलिया मान्छे हुन् । तिनले जतिसुकै भारी पनि बोक्न सक्छन् । ’
छोरी ट्वाल्ल पर्दै बुवालाई एक पटक हेर्यो र बाटोमा फ्याकिएको चाउचाउको र्यापरमा एक लात्ति हानेर किनारामा पुर्याई दिइन् । भनिन्, ‘बाटोमा फोहर फाल्नु राम्रो हैन, गाउँ फोहर देखिन्छ। ’
बुवाले भने त्यसो नगर्न भनेर सम्झाएछन् ।
छोरीले भनिन, ‘चाउचाउ खाएर बाटैमा खोल फाल्नेहरु कति छुच्छा ?’
बुवा, ‘अँ…..?
उता, बुवा भने ती मजदुर एक्लै बोराका बोरा धान बोकिरहेको छोरीको जिज्ञासामै घोत्लिरहेका थिए । शायद तिनले सोच्दै थिए, ‘यो अवोध बालकले ती मजदुरबारे मैले दिएको उत्तर कसरी बुझ्लान ?
यसैबीच बुवाले थपेछन्, ‘ छोरी अघिको मजदूरबारे मैले दिएको उत्तर तिमीले बुझेनौ होला ।’
छोरी, ‘अँ बुवा बुझिन ,’
बुवा, ‘ छोरी !, ती मजदूर बलिया होइनन्, हरेक दिन तिनी र तिनका परिवारको पेटको भोक बलियो हो । संसारमा सबैभन्दा शक्तिशाली र बलियो भोक हो, जसको कारण मानिसले जस्तो सुकै भारी उठाउन सक्छन् । ’
म ती बावु–छोरीको पछिपछि अलिक परसम्म गएँ । बावु–छोरीको संवादले मलाई गम्भिर र भावुक बनाईसकेको थियो । म गाउँको पसलमा छिरें, बावु–छोरी गन्तव्यतिर जाँदै ओझेल परे ।
#दिनेश_यादव
Kathmandu (Nepal)